Đerdapska klisura

NAJLEPŠI VIDIKOVAC U SRBIJI

Tamo gde je Dunav najdublji i najuži

Mirno More organizuje turističke vodiče za posetu Đerdapskoj klisuri i najlepšim vidikovcima u Srbiji. Možete birati na koju avanturu želite da idete: Pesača (oko 15 kilometara pre Donjeg Milanovca), Ploče (oko 15 kilometara posle Donjeg Milanovca), veliki Štrbac, mali Štrbac... svaka tura je specifična a vidikovci su fascinantni i jedinstveni. Pravo mesto za sve ljubitelje netaknute prirode i fotografije.

Vidikovac Ploče

Tura počinje na izvoru kod mesta zvanog "Pecka bara" odmah do " Velikog Kazana". Dunav je na ovom mest najdublji (94 metra) i najuži (157 metara). Nastavlja se kroz oblast Nacionalnog parka "Đerdap" sve do vidikovca "Ploče" a potom i do vrhova klisure "veliki Štrbac" (768 metara nadmorske visine) ili "mali Štrbac" (626 metara nadomrske visine). Navedeni vrhovi su deo planine Miroč. Miroč planina i Đerdapska klisura su mesta gde svaki avanturista može pronaći svoj kutak za uživanje. Trasa je srednje teška i ukupne dužine oko 16 kilometara, vreme trajanja avanture je oko 7 sati. 

Sa vrha "mali Štrbac" je moguće videti najveću isklesanu kamenu skulpturu u Evropi, glavu kralja Decibelusa koja se nalazi na rumunskoj strani, na levoj obali Dunava (skulptura je visoka 40 metara). U neposrednoj blizini, na samoj obali Dunava - možete videti  i manastir Mrakonja, koji nosi ime po istoimenoj rumunskoj reci koja se u neposrednoj blizini uliva u Dunav. Preko puta manastira "Mrakonj" (što znači - mračno mesto), na desnoj - srpskoj strani Dunava, nalazi se jedno od najboljih mesta za ribolov i kampovanje na čitavom toku Dunava kroz Srbiju - Hajdučka vodenica. 

Sipski kanal u Đerdapskoj klisuri

Sipski kanal izgrađen je 1896. kako bi se omogućilo bezbedno odvijanje rečnog saobraćaja kroz Đerdapsku klisuru. Bio je dug 2.133 metra, širok 73, a najveća dubina iznosila je 7.3 metra. Osim Sipskog kanala, na ovom delu toka Dunava izgrađeno je ukupno 16,9 kilometara kanala. Zbog brze matice je pri uzvodnoj plovidbi morala da se uvede pomoćna vuča koju su prvo vršili remorkeri, a kasnije je, za vreme Prvog svetskog rata uvedena lokomotivska vuča.

Napad na Jugoslaviju od Strane Nemačke počeo je u noći 5/6. april kada su nemačke jedinice Grupe Đerdap iz Rumunije zauzele Sipski kanal i sprečile jugoslovensku vojsku da izvrši planirano zaprečavanje Dunava.

Reka Dunav je imala izuzetan strateški značaj za Nemačku. Pored toga što je povezivala nemačke saveznike Austriju, Mađarsku i Rumuniju i omogućvala izlaz Nemačkoj na Crno more, za Nemce je bilo od vitalnog značaja da se očuva kontinuitet rečnog saobraćaj na Dunavu kako ne bi došlo do prekida u snabdevanju rumunskom naftom sa naftonostnih polja u Ploeštiju. Kako je zaprečavanje Dunava bilo najlakše izvesti u kanalima koji su prokopani kroz Đerdapsku klisuru, nemački planeri smatrali su da je zauzimanje Sipskog kanala i ovladavanje Gvozdenim vratima jedan od najvažnijih ciljeva koji se moraju realizovati u početnoj fazi napada na Jugoslaviju.

Zadatak zauzimanja Sipskog kanala poveren je Grupi Đerdap jačine oko 2.000 ljudi, čija komanda se nalazila u Oršavi. 

Udarnu pesnicu nemačkog napada činila su 54 vojnika iz sastava 5. i 7. čete Drugog bataljona Specijalnog puka Brandenburg.

Obezbeđenje Sipskog kanala na dan 6. aprila činila su dva topa Škoda M28 od 80 mm pod komandom potporučnika Bore Todorovića i protivavionski vod pod komandom rezervnog potporučnika Stevana Markovića, koji je raspolagao sa četiri teška protivavionska mitraljeza kalibra 15 mm „Zbrojovka“ M1937 čehoslovačke proizvodnje. Oba voda bila su iz sastava 8. artiljerijskog puka Krajinske divizije 5. armije. Artiljerijske položaje štitila je jedna četa 74. pešadijskog puka pod komandom rezervnog potporučnika Čede Mihajlovića.

Jugoslovenska vojska je u skladu sa Ratnim planom R-41 izvršila neophodne pripreme za zaprečavanje kanala. Kanal je trebalo da bude zaprečen survavanjem lokomotiva i vagona napunjenih cementom u kanal, a preko njih su trebala da budu potopljena dva šlepa natovarena kamenim blokovima. Jugoslovenska rečna flotila je takođe obezbedila jedan remorker „Vitez“ koji je vukao šlepove natovarene kamenjem i pripremljene za potapanje eksplozivom na ulazu u kanal.

Borske kopove obezbeđivala je druga četa 74. pešadijskog puka sa jednom poljskom baterijom 8. artiljerijskog puka Krajinske divizije.

Pod okriljem noći 54 vojnika puka Brandenburg, od kojih su neki bili preobučeni u srpske seljake, pod komandom pukovnika Riharda Bacinga prebacilo se gumenim čamcima na desnu obalu Dunava u visini postrojenja za pomoćnu lokomotivsku vuču. Oficiri jugoslovenske vojske iz oblasnih komandi bili su pozvani na veselje koje je u kafani „Dubrovnik“ u Kladovu priredio njegov gradonačelnik Leonid Čudnovski. 

Nemački napad počeo je u 02.00. Pripadnici puka Brandenburg upali su u stan Čudnovskog i pobili jugoslovenske oficire na spavanju i prekinuli su telefonsku i telegrafsku vezu između Sipa i Kladova. Slučajni pucanj upozorio je jugoslovenske vojnike da se događa nešto neuobičajeno. Vojnici su istračli na položaje i otvorili su vatru iz teških mitraljeza ali su ubrzo savladani. Nemci su zarobili kompletno obezbeđenje Sipskog kanala zajedno sa neoštećenim postrojenjem za pomoćnu lokomotivsku vuču. Iznenađenje je bilo toliko da lokomotive koje su bile namenjene za zaprečavanje kanala nisu survane u njega.

Nakon što je oko 04.00 časa obaveštena o nemačkom napadu, grupa za zaprečavanje Sipskog kanala koja se nalazila u Tekiji, stupila je u akciju sa dva sata zakašnjenja zbog vremena potrebnog da se pokrenu brodske mašine. U visini Ade Kale na remorker Vitez je otvorena vatra sa jednog nemačkog broda, ali je posada mitraljeskom vatrom oterala napadača. Na prilazu kanalu na remorker je otvorena snažna puščana i artiljerijska vatra sa leve obale Dunava. Blizu ulaza u kanal eksplozija nemačke granate otkinula je jedan šlep koji je teglio remorker. Zbog nemogućnosti daljeg manevrisanja kapetan remorkera poručnik bojnog broda Josip Grgić naredio je da se šlepovi potope izvan kanala. Krmanoši Aca Ristić i Krsta Veljošević su koristeći maticu uspeli da uteraju šlepove u kanal i da aktiviraju eksploziv. Kapetan remorkera je pokušao da nastavi plovidbu ali je zbog jake neprijateljske vatre odlučio da potopi brod udarom u obalu, što mu nije pošlo za rukom. Oštećeni remorker matica je odvukla 5 kilometara nizvodno, do Davidovca gde ga je potopila njegova posada. U ovom okršaju kapetan Grgić je ranjen u glavu.

Grupa za zaprečavanje kanala Juc takođe nije uspela da izvrši zadatak jer su šlepovi prerano potopljeni oko kilometar daleko od ulaza u kanal. Akcijom jugoslovenske rečne flotile, plovidba na Dunavu je samo delimično ometena i to samo pri niskom vodostaju. 

Manastir Mrakonj

Duboko u šumama koje okružuju kanjon Đerdapa, na obalama moćnog Dunava nalazi se duhovno svetilište koje odiše tišinom i mirom – Manastir Mrakonija Rumunske pravoslavne crkve, koji je vekovima bio utočište za one koji traže duhovnu utehu i mir. Ovaj manastirski kompleks u Đerdapskoj klisuri kroz vekove je bio svedok mnogih nedaća, jer je često bio pljačkan i rušen. Najtragičniji događaj zbio se na Đurđevdan 1715. godine, kada su turske horde svirepo ubile monahe i spalile crkvu, ostavljajući za sobom samo ogoljene zidove.

Tokom Rusko-austrijsko-turskog rata, između 1787. i 1792. godine, manastir je potpuno porušen, ali je već 1810. godine obnovljen. Godine 1823. među ruševinama je otkriven pečat sa slovenskim natpisom „Peceat manastirea Lubostinie Uspenia Presvistaia Bogaraditi Leto 1723,“ koji ukazuje da pripada Manastiru Ljubostinju kod Kruševca.

Još jedno značajno otkriće desilo se 1853. godine, kada je ispod ruševina pronađena ikona Presvete Bogorodice. Od prvobitne crkve, čije su ruševine sada pod vodom, sačuvane su samo carske dveri i kandilo, koje se danas čuvaju u parohijskom muzeju u Ešelnici.

Ime koje danas nosi, Mrakonija, potiče od slovenske reči mrak. Zbog sudbine starog manastira, dobio je i naziv Manastir pod vodom (rum. Mănăstirea de sub ape). Obnova manastira je počela 1931. godine. Međutim, zbog izgradnje hidroelektrane Đerdap I, 1962. godine manastir je porušen, a njegove ruševine je potopila voda Dunava. Manastir nije dobio dozvolu da se obnovi, a zbog svoje sudbine postao je poznat kao Manastir pod vodom.

Posle 1989. godine, Oltenijska mitropolija je inicirala da se ponovo uspostavi manastir. Kamen temeljac nove crkve položen je 1993, a 1995. godine Manastir Mrakonija je ponovo uspostavljen kao ženski. Radovi na crkvi su završeni 2000, a posvećena je Svetim arhangelima Mihailu i Gavrilu i Svetoj Trojici.

Manastir Mrakonija danas je poznat po svojoj duhovnoj snazi i svetinjama koje čuva. Među najznačajnijim relikvijama nalazi se ikona Presvete Bogorodice, koja se smatra čudotvornom i privlači mnogobrojne vernike koji dolaze sa nadom da će pronaći isceljenje i duhovni mir.

Okruženje manastira dodatno doprinosi njegovom duhovnom značaju. Guste šume, strme litice i blistavi tok Dunava stvaraju ambijent koji inspiriše posetioce da se povežu sa prirodom i Bogom.

CENA VODIČA

Minimalni iznos za angažovanje turističkog vodiča je 12.000,00 dinara (to je ukupna cena za grupu do 5 osoba).

U slučaju da imate veću grupu avanturista (za grupe od 6 i više osoba) - pozovite agenciju radi dogovora o ceni ove avanture. 

VAŽNO: U cenu vodiča nije uključena naknada koju Nacionalni park "Đerdap" naplaćuje za ulaz svim posetiocima ovog zaštićenog i jedinstvenog područja.

Za više informacija o navedenim rutama i za angažovanje vodiča - pozovite agenciju Mirno More

Agencija Mirno More 

Telefoni: 030/581029 i 060/7500767

E-mail: moremirno@gmail.com

Viber i WhatsApp: 00381607500767

Instagram: @rademisirac